Odunpazarı Modern Müze

Kengo Kuma and Associates

© NAARO

Odunpazarı Modern Müze, Türkiye’den ve dünyadan sanatçıların modern ve çağdaş eserlerinin evrensel bir bakış açısı ile sergileneceği, kültürlerarası diyaloğu teşvik eden bir platform. Yaklaşık 4.500 m² alana sahip olan OMM’da, sergileme alanları, çeşitli etkinlik mekanları, atölyeler, kafe ve müze mağazası yer alıyor.

Eskişehir’in Yeni Kültürel Simgesi

Odunpazarı Modern Müze, müzenin kurucusu Erol Tabanca’ya ait modern ve çağdaş sanat koleksiyonunu sergilemek üzere Tabanca’nın doğup büyüdüğü, yoğun genç nüfusa sahip ve hareketli atmosferiyle bir üniversite şehri olarak bilinen Eskişehir için tasarlandı. Müze, kurucusunun amacı olan Türkiye sanatını tanıtmayı ve Eskişehir’e kültürel katkı sağlamayı hedefliyor. OMM’un mimari tasarımı, projelerinde sürdürülebilir mimariye odaklanan Kengo Kuma and Associates (KKAA) imzasını taşıyor.

Basit geometrik çizgilerin karmaşık görüntülere dönüşmesi, mekana süzülen nitelikli ışık, tek bir çizgiyi takip etmeyen formlar ile sıradanlığı kıran mimari kümelenme ve Odunpazarı’nın tarihi dokusuna gönderme yapan ahşap yapı sistemi, müze mimarisinin ilham kaynaklarını oluşturuyor.

Müzeyi tasarlayan Kengo Kuma and Associates, felsefesini “Doğa ile mimariyi, ‘bina’ ve bulunduğu ‘lokasyon’ arasında güçlü bir bağ kurulmasını sağlayacak şekilde harmanlamak” olarak tanımlıyor. Dünyanın pek çok yerinde fark yaratan projeler gerçekleştiren mimarlık ofisi, mümkün olduğunca az beton kullanması ve ahşap, taş, kağıt gibi doğal malzemelere ağırlık vermesi ile biliniyor. OMM’da ise KKAA; Odunpazarı sivil mimarisi, Osmanlı kubbe mimarisi ve geleneksel Japon mimarisindeki ögelerden aldığı referanslarla çağdaş tasarımını dört ana unsura dayandırıyor: Geometri, ışık, kümelenme ve ahşap.

Basit geometrik çizgilerin karmaşık görüntülere dönüşmesi, mekana süzülen nitelikli ışık, tek bir çizgiyi takip etmeyen formlar ile sıradanlığı kıran mimari kümelenme ve Odunpazarı’nın tarihi dokusuna gönderme yapan ahşap yapı sistemi, müze mimarisinin ilham kaynaklarını oluşturuyor.

Proje; kentin Odunpazarı bölgesinde, yeni gelişmekte olan kentsel alan ve geleneksel Osmanlı ahşap evlerinin bulunduğu nispeten daha küçük ölçekli bir alanın sınırında yer alıyor. Küçük, dar sokaklara sıra halinde inşa edilmiş, üst katları konsollu ve çıkmalı olan bu ahşap evler kent manzarasını benzersiz kılıyor.

Bu manzara ve özelliklerinin, kent ölçeğinde yer alan müzenin tasarımına yansıtılması hedeflenmiş. Tasarım stratejisi kentsel ölçekte bir mimari yaratmak için küçük kutuları (hacimleri) istifleyip bir araya getirmek, yani hacmi kümeleştirmek olmuş. Sokak seviyesinde istiflenen “kutular”, onları çevreleyen evlerin ölçeğinde görülebiliyor ve müzenin merkezine doğru uzadıkça kentsel manzara üzerinde belirginleşip, bölgenin yeni kültürel simgesi haline geliyor.

İstiflenmiş ve iç içe geçmiş hacimler, içinde farklı ölçeklerde sergi alanları oluşturmak için çeşitli boyutlarda tasarlanmış. Zemin katta bulunan “kutular” daha büyük ölçekli sanat çalışmaları ve enstalasyon fırsatı sunarken, daha küçük ölçekli sanat eserleri için üst katlarda küçülüyor. Ahşap bloklardan oluşan yapının avlusu, her bir katı yukarıdan doğal ışık girişi sağlayarak birbirine bağlıyor.

Bölgenin adının “Odunpazarı” olması sebebiyle, dış cephede bölgenin kereste ticaretinden kaynaklanan tarihini ve hafızasını ifade edecek şekilde ahşap kullanılmış. Gündüz olduğu kadar gece de semte hayat verecek olan ve etkileyici mimarisiyle şehrin simgesi haline gelmesi beklenen Odunpazarı Modern Müze, bölgedeki diğer kent müzeleri ile birlikte bir müze meydanı yaratıp bu bölgenin odak noktası haline gelerek kamusal bir toplanma merkezi olmayı hedefliyor.