Tasarımda göz önünde tuttuğumuz esas unsurlardan birisi samimiyet. Mimar görsel samimiyet hissi yaratmalı, biz de akustik samimiyet hissi yaratmalıyız. İyi hazırlanmış bir salonda dinleyici bağlanmışlık ve rahatlık hissetmeli.
• Akustik, içinde hangi alt bileşenleri barındırıyor? Akustik ve mimaride akustik deyince aklımıza ne gelmeli?
Eninde sonunda yalnızca mimari unsurları yani, mekanın biçimini ve malzemeleri etkileyebiliriz. Firmamızın felsefesi, mimara başarılı akustik sonuca ulaşması için yol gösterirken rahatça hareket edebileceği geniş bir alan bırakmak. Bir konserdeki dinleyici deneyimi yalnızca akustik değil aynı zamanda görsel izlenimden de etkilenir. Bu şekilde, bir mekanın sorumluluğunu mimarla paylaşırız. Bu fazlasıyla bir iş birliği sürecidir.
• Akustik açıdan iyi mekanlar oluşturmak neden önemli bir konu?
Firmamız öncelikle klasik müzik performanslarının yer aldığı salonlara odaklanıyor. Klasik müzik, kültürümüzün değerli bir parçası. Amacımız halk ve sanatçıları bir araya getirmek ve toplumun sanatla etkileşmesini sağlamak. Bu amaca ulaşmak için tasarımda göz önünde tuttuğumuz esas unsurlardan birisi samimiyet. Mimar görsel samimiyet hissi yaratmalı, biz de akustik samimiyet hissi yaratmalıyız. İyi hazırlanmış bir salonda dinleyici bağlanmışlık ve rahatlık hissetmeli.
Yenileme projeleri yeni inşaatlardan çok daha zordur çünkü yenileme projelerine ilişkin çok sayıda kısıt söz konusu. Birçok tarihi yapının dış cephesi değiştirilemez ve içeride de sınırlamalar vardır. Bu, işin zorluğunu önemli ölçüde artırır.
• Yeni yapılan binalarda akustik hangi aşamada ve nasıl ele alınmalı? Yenileme aşamasından geçen binalarda bu süreç nasıl olmalı?
Yeni inşa edilen bir binada akustik de yenidir. En önemlisi müzisyenler yeni ortamlarına alışmak için zamana gerek duyarlar. Birçok orkestra bir müzisyenin kariyeri süresince sadece bir veya iki defa yeni bir salonu deneyimler. Müzisyenler yeni ortamlarına alışmak, kendilerini ve diğerlerini nasıl duyacaklarını yeniden öğrenmek zorunda kalırlar. Birçok müşteri yeni binalarını inşaat tamamlanır tamamlanmaz açmak isterler ancak müzisyenlere prova yapabilmeleri için mümkün olduğunca fazla zaman tanımak yaşamsal önem taşır.
• Yenileme aşamasından geçen binalarda bu süreç nasıl olmalı?
Yenileme projeleri yeni inşaatlardan çok daha zordur çünkü yenileme projelerine ilişkin çok sayıda kısıt söz konusu. Birçok tarihi yapının dış cephesi değiştirilemez ve içeride de sınırlamalar vardır. Bu, işin zorluğunu önemli ölçüde artırır. Sıklıkla, eski yapılar modern ölçekte bir orkestrayı, gerekli sahne arkası alanlarla birlikte destekleme açısından çok küçük kalır. Sınırlı hacim için benzer kısıtlamalarla karşı karşıya olan diğer yapı disiplinleri ile birlikte mücadele etmek zorundayız. Hem müşteriler hem de mimarlar eski bir yapıdan yeni bir yapıdaki gibi işlevsellik bekleme konusunda ihtiyatlı olmalı.
Herzog & de Meuron, Elbphilharmonie’nin diğer projelerden farklı olmasını istedi. Akustik açıdan proje bizim için son derece meydan okuyucuydu. Nihayetinde ortaya çıkan sonuçtan çok memnunum ve Hamburg’daki konser müdavimlerinin de benimle aynı fikirde olacağını düşünüyorum.
• Açık mekanlar için uygulanan akustik çözümler neler?
Açık hava akustiğine ilişkin en büyük zorluk, dinleyicilerin iç mekan akustik seslerin benzerini beklemeleri. Bazı enstrümanlar – özellikle yaylılar – duvarlar ve tavandan gelen destekleyici yansımalara büyük oranda bağlı. Bir dış mekanda, çalışabileceğimiz çok daha az mimari yüzeye sahibiz. Yüzey malzemeleri ve koltukların yerleşimi açısından çok daha yaratıcı olmak zorundayız. Zemin güvenebileceğimiz tek sert yüzey ve akustik yansımaların yükünü omuzlamak zorunda.
• Yakın zamanda tamamlanan, Hamburg’daki Elbphilharmonie projesinden bahseder misiniz? Nasıl bir tasarım süreci geçirdi?
Tek kelimeyle, karmaşık. Her mimar benzersizdir. Her biri kendi çalışma tarzına ve tasarım doğrultusuna sahiptir. Herzog & de Meuron, Elbphilharmonie’nin diğer projelerden farklı olmasını istedi. Akustik açıdan proje bizim için son derece meydan okuyucuydu. Herzog ve de Meuron, alışılmışın dışında bir oturma düzeni, karmaşık bir iç mekan ve yüzey malzemeleri yarattı. Nihayetinde ortaya çıkan sonuçtan çok memnunum ve Hamburg’daki konser müdavimlerinin de benimle aynı fikirde olacağını düşünüyorum.
Günümüzde mimarlar bilgisayar modellemeleri ve çok daha sofistike yapı teknolojileri ile kıvrımlar, çıkıntılar, deneysel oturma planları ile tasarım yapma özgürlüğüne sahipler. Bu durum, konser salonu tasarımlarında çok daha fazla çeşitlilik anlamına geliyor ve biz akustikçilere de deneysel çalışmalar yapmak için esneklik sağlıyor.
• Yakın dönemde akustik açıdan önemli bulduğunuz proje/mekan hangisi? Neden?
Bana en iyi projemin hangisi olduğunu sormak, size çocuklarınız arasından hangisinin favoriniz olduğunu sormak gibi. Her biri kendi kişiliğine ve diğerlerinin tümünden farklı karaktere sahip. Ancak bu birinin, doğuştan diğerinden daha iyi olduğu anlamına gelmez. Bu nedenle, en başarılı tek bir projeyi tam olarak belirlemek kolay değil.
• Akustik konusunda geçmişten bugüne ulaşan yöntemler dışında, teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkan yeni malzemeler ve uygulamalar neler?
Günümüz, konser mekanlarını tasarlamak için heyecan verici bir zaman. Geçmişin büyük bir bölümünde mimari, geleneksel ayakkabı kutusu biçiminde salonlara yol açan düz yüzeylerle sınırlı idi. Fakat şimdi mimarlar bilgisayar modellemeleri ve çok daha sofistike yapı teknolojileri ile kıvrımlar, çıkıntılar, deneysel oturma planları ile tasarım yapma özgürlüğüne sahipler. Bu durum, konser salonu tasarımlarında çok daha fazla çeşitlilik anlamına geliyor ve biz akustikçilere de deneysel çalışmalar yapmak için esneklik sağlıyor.
