Aydınlatılmamış bir mimari tuval gibidir. Işık boyadan daha fazlasıdır ve odak noktalarını içeren bir kompozisyon oluşturmak konusunda kritik önem taşır. İyi aydınlatmaya sahip mimari güzel sanattır.
• Aydınlatma içinde hangi bileşenleri barındırıyor? Aydınlatma ve mimaride aydınlatma dendiğinde ne anlamamız gerekli? İyi bir aydınlatma projesinin olmazsa olmazları neler?
Aydınlatmanın kilit unsurları karanlık ve aydınlığın etkileşimi; dekoratif aydınlatma, ortam aydınlatması, belli objeye yönelik aydınlatma ve ofis aydınlatmalarını içerir. Ancak bu unsurların önemi proje ve yere göre değişir. Aydınlatmanın mimari ile estetik olarak harmanlanacağı mı yoksa onu dengeleyeceği mi konusu daha üst düzey bir değerlendirmedir. Her iki şekilde de uygulamalarımız aydınlatmada aşırılığı sevmez. Aydınlatmada çok iyi sonuçlar için olmazsa olmaz unsur, aydınlatma sanatını takdir eden ve tasarımdan teslime kadar bize angaje olan müşterilerdir.
• Aydınlatma, odağı istenen noktaya kaydırma veya uzaklaştırma açısından etkili bir bileşen. Bu özelliğiyle mimariye nasıl katkı sağlıyor?
Aydınlatılmamış bir mimari tuval gibidir. Işık boyadan daha fazlasıdır ve odak noktalarını içeren bir kompozisyon oluşturmak konusunda kritik önem taşır. Bunun karşıtı ise projektörle aydınlatmadır. İyi aydınlatmaya sahip mimari güzel sanattır. İyi aydınlatılmış mimari ise süpermarket. Örneğin, mimari miras listesinde yer alan ve mimari açıdan önemli St. Brigid’s kilisesinin uluslararası ödül kazanan aydınlatma çalışmamızda aydınlatma, yapının miras listesinde yer almayan sonradan eklenmiş kısmını gözden uzak tutmak üzere kullanıldı. Hiçbir cephe diğeriyle aynı şekilde aydınlatılmadı çünkü her biri zaten diğer kaynaklardan (şehir ışıkları, banliyö ışıkları, otoyol ışıkları ve çevredeki evler) farklı şekilde aydınlatılıyordu.
• İç mekan, dış mekan, vitrin aydınlatması, sokak aydınlatması, otoyol aydınlatması, vb. Bu farklı alanların her birinde aydınlatma nasıl ele alınmalı? Ortak payda ne olmalı?
İyi aydınlatma parlama ve dağınık ışıklardan kaçınır, enerji tasarrufu sağlar, donanımın tip ve miktarını en aza indirir, bakımını dikkate alır, uyumluluk koşullarını ve müşterinin hedeflerini özellikle bütçe hedeflerini karşılar. Aydınlatma iyi yapıldığı zaman, enerji tasarruf için kısıntı gereksizdir.
• Yeni yapılarda, aydınlatma hangi aşamada ve nasıl ele alınmalı? Yapının hangi amaçla kullanılacağı aydınlatma projelerini nasıl etkiliyor ve farklılaştırıyor?
İdeal olarak sıfırdan yapılan projelerde en iyisi, tasarımın başında bağımsız olarak sertifikalandırılmış aydınlatma tasarımcılarıyla özellikle gündüz aydınlatması için anlaşmaktır. Modern yapılar sıklıkla finansal kısıtları yansıtır ve işlev biçime baskın çıkar. Burada, aydınlatma tasarımcısı yapının güzel görünmesini sağlamak için çok çalışır. Eski yapılar ise tam tersine genellikle özellikler açısından zengin fakat koruma veya kurulum kısıtlarından dolayı sorunludur. Burada aydınlatma tasarımcısı, mimariyi ve müşterinin bütçesini korurken aydınlatmayı vurgulamaya ve mekanın özel çekiciliğini kullanmaya odaklanır.
• Tasarımın en fazla içinde olduğu, bu sayede de çok farklı ürünlerin sunulduğu bir alan aydınlatma. Aynı zamanda dekorasyonun da bir parçası olarak doğru aydınlatma elemanı nasıl seçiliyor, seçilmeli?
Eğer aydınlatma elemanları mimariyle aynı anlayıştaysa güvenli taraftasınızdır ve bu tutucu müşterilere cazip gelir. Aydınlatma elemanlarını kendi başlarına bir sanat eseri olarak seçmek mimariyi dönüştürebilir ve cesaretlendirebilir veya her şeyi karmakarışık bir hale getirebilir.
Avustralya’nın en yeni ve en pahalı malikanelerinden birisinin aydınlatmasını yaptık. Örneğin devasa balo salonunun kubbesi bizim teknik uzmanlığımızı ve ürünlerin seçimini yapmamızı gerektirdi. Büyük şamdanların seçimi ise tam aksine müşterinin kişisel zevkine göre oldu biz sadece profesyonel ve ticari anlamda yardımcı olduk. Dekoratif aydınlatma karanlık bir bilimdir ve en iyisi deneyimli insanlar tarafından yapılır. Örneğin kırmızı-yeşil veya mavi-turuncu gibi zıt renkler bir mekanı zenginleştirebilir.
Şu anda 20.000 LED üreticisi var. Pazar ürün seçeneği ile dolu ama aynı zamanda ürün kalitesi ve garanti değerlerinde çok fazla farklılıklar var. Birinci kalite üründen ne kadar uzaklaşırsanız iyi ürün seçmekte o kadar zorlanırsınız. Son olarak, LED dijitaldir ve zaman içinde seçimlerimizin çoğunu uyumluluk konusunun yönlendireceğini öngörüyoruz.
İyi aydınlatma parlama ve dağınık ışıklardan kaçınır, enerji tasarrufu sağlar, donanımın tip ve miktarını en aza indirir, bakımını dikkate alır, uyumluluk koşullarını ve müşterinin hedeflerini özellikle bütçe hedeflerini karşılar. Aydınlatma iyi yapıldığı zaman, enerji tasarruf için kısıntı gereksizdir.
• Projede hedeflenen aydınlatma değerlerine ulaşmak için projelendirme veya ölçümlerde teknolojiden nasıl yararlanılıyor?
Gillard Grup olarak, dijital LED’in anlaşılması, tanınması ve aydınlatma tasarım uygulamalarımızı desteklemek için teknoloji ve ilgili araştırmalara yoğun yatırım yaptık. Aynı zamanda müşterilerimize aydınlatmanın ötesinde ışık bazlı hizmetler sağlayabilme ve buna iyi hazırlanmış olmak adına ilgili alanlardaki dünya liderlerini de belirliyoruz. Ortaya çıkanları çok heyecan verici buluyoruz ama çoğu tüketicinin düşünce yapısının geleneksel aydınlatma uygulamalarına bağlı kaldığının da bilincindeyiz.
• Açık mekanlar için aydınlatma kapalı mekanlara göre daha mı zor bir konu? Bu konuda da kapalı mekan çözümleri kadar çeşitlilik var mı?
Doğaya yakın olduğumuz için geceleri dış mekan aydınlatması daha zordur. Fırtınalar, kirlilik ve uç sıcaklık değerleri göz önünde tutulması gereken uygulama sorunlarından. Yapay ışık, ay ışığı değildir ve doğa renkleri geceleri asla açığa çıkarmaz. Dolayısıyla dışarıyı aydınlatmak doğa ile çatışmaktır ve yapabileceğimiz en iyi şey anlayışlı olmaktır.
Doğanın davranış tarzı en iyi şekilde Avustralya’nın uzak ücra yerlerinde geceleri deneyimlenir. Kirlenmemiş bir gece gökyüzüne bakmak bize ışığın gerçek efendisinin kim olduğunu gösterir. Saçılan ışıklarla, reklamlarla ve dikkatimizi çeken yanıp sönen ışıklarla yıkanan şehirlerimiz yabancı mekanlara dönüşmüştür. Eğer akıllı şehirler doğanın hediyelerine karşı koymak yerine onun için çalışsalardı dünya daha iyi bir yer olurdu. Gariptir ki tasarlanarak değil şartlar gereği bu konuda Kuzey Kore önde geliyor.
• Teknolojik kolaylıklar veya özel malzemeler olmadan doğru çözümler üretmek için neler yapılabilir? Aydınlatma elemanı dışında aydınlatmaya dolaylı olarak katkı sağlayan unsurlar, malzemeler, ürünler var mı? Örneğin; ayna kullanımı iç mekanda aydınlatmaya katkı sağlar mı?
Aynalar, bitkiler, iyi gündüz ve gece aydınlatması yapının ambiyansını yükseltmek için kullanabileceğiniz en uygun maliyetli üç unsur. Boya renklerinin seçimi ve su kullanımı da yansımalar ve boyutlarla yardımcı olabilir. İyi bir ses yalıtımı ve yumuşak aydınlatma güzel, sessiz alanlar yaratır.
Konut olarak kullanılan bir apartman kompleksinde, yüksek dış duvarlar üzerinde testere gibi görünen bir kafes yerleştirdik ve sadece iki uçtan yumuşak ışıkla arkadan aydınlattık. İlk strateji ışık ve gölge yarattı ve ikincisi orta kısmın karanlığa çekilmesini sağladı. Çit, UV ışıklarını engelleyen bir malzeme ile kaplanmıştı ve her iki taraftaki bitkilerin günışığı almasını sağlıyordu. Geceleri, şekiller, malzeme, ışık ve bitkiler birbirini etkileyerek büyülü bir ortam yaratır.
Yapay ışık, ay ışığı değildir ve doğa renkleri geceleri asla açığa çıkarmaz. Dolayısıyla dışarıyı aydınlatmak doğa ile çatışmaktır ve yapabileceğimiz en iyi şey anlayışlı olmaktır.
• Aydınlatma açısından başarılı bulduğunuz örnekler hangileri?
Bowen Court yakın geçmişe kadar uygun fiyatlı, şehir içi konut amacıyla yenilenen, 1960’lardan kalma, 51 daireli, U şeklinde, tuğla cepheli terkedilmiş çirkin bir kompleksti. Son olarak 2015’te devlet tarafından verilen aydınlatma ödülünü kazandı, Kasım 2016’da Australasian aydınlatma mükemmellik ödülünü kazandı ve Mayıs 2017’de IALD’nin dünya ölçeğindeki aydınlatma ödül programını kazanıp kazanmadığını öğreneceğiz. Uygun fiyatlı konut projeleri bizim minimal maliyetlerle, yasal düzenlemelerle uyumlu ve estetik olarak hoş görünen sonuçlar sağlama becerilerimizi geliştirdi. Singapur’daki SEA Akvaryumu dünyanın en büyük okyanus canlılarının bulunduğu akvaryum olup aynı zamanda dünyanın en geniş seyir paneline sahip. Kırk üç deniz habitatını aydınlatmak, iki yıllık matematik modelleme, tasarım ve test süresi aldı. LED o zaman henüz ortaya çıkıyordu, pahalıydı ve bu ölçekte, bu ortamda kullanmamız dünyada bir ilkti. Deniz yaşamının canlılığını ve sağlığını korumak için aydınlatmanın kullanılması müthiş bir fırsattı. Bir milyonun üzerinde insan bu kompleksi ziyaret etti ve deniz yaşamını bizim tasarladığımız aydınlatmanın altında yakından gördü.
Cemaatin daire şeklinde toplandığı modern bir kiliseyi domine etmek için ödül kazanan, büyük bir kutu şeklindeki avizeyi tasarladık ve kontrolünü yaptık. Avize görünmez iplerle havada asılı duruyor ve dinsel bir ikondan motiflerle kaplı. Avizenin altı yüzü mekanı farklı şekillerde aydınlatıyor. İç donanımı karmaşık ancak bakımı nispeten kolay.
Dijital dostu LED alımının hızlı olması geleneksel aydınlatma endüstrisinde büyük karmaşaya yol açabilecek, teknoloji endüstrisini cezbedecek, inovasyon kapılarını açacak ve Nesnelerin İnternetine ivme kazandıracak.
• Aydınlatmanın geleceği LED teknolojisine doğru kayıyor. Bu konuda neler söylemek istersiniz?
2012’de araştırmalarımızı belgeledik ve 2015-2024 için birçok öngörüde bulunduk. Vardığımız sonuç: Dijital dostu LED alımının hızlı olması geleneksel aydınlatma endüstrisinde büyük karmaşaya yol açabilecek, teknoloji endüstrisini cezbedecek, inovasyon kapılarını açacak ve Nesnelerin İnternetine ivme kazandıracak.
Hızla ileriye bakan ve muhtemelen dünyanın ilk anahtar teslim Servis olarak Aydınlatma (LaaS) sunan ürün bağımsız aydınlatma tasarım firmasıyız. Halen müşterilerimizle 2021 yılına kadar devam edecek sözleşmelerimiz var. Daha ötesi çığır açıcı LaaS sistemi geliştirme konusunda epeyce yol aldık, patent alacağız ve çözümü dünya çapında “Software as a Service” olarak sunmayı düşünüyoruz. Geleneksel aydınlatma ortadan kalkıyor. Artık LED sadece aydınlatmayla ilgili değil. Paradigma değişimini öngörmüştük, başladı ki biz önceden iyi hazırlanmıştık. Tarih, yöneticileri uykuda yakalanan şirketlerin kötü sonuçlar aldığını gösteriyor.
Giderek artan şekilde bilim, insanların ışığın kalitesinden ve ışığa maruz kalmalarından etkilendiklerini gösteriyor. Otomatik parlak ışık ve kişiselleştirilmiş günlük ışık tedavilerine bakan çeşitli araştırmacıları takip ediyoruz.
• Son olarak; mimari yapıda bir konfor sağlamanın yanı sıra aydınlatma açısından iyi mekanlar oluşturmanın sağlık üzerinde etkileri konusunda araştırmalar, ölçümler ve sertifikasyonlar var mı?
Avustralya hükümeti sağlık için özellikle hastaneler ve yaşlı bakımevleri için aydınlatma standartları yayınlıyor. Bütün standartlar değişimi yakalamaya gayret ediyor.
SEA Akvaryumu’ndaki aydınlatma, sağlık bilimleri, deniz yaşamının sağlıklı olması ve ışık bazlı tedaviler üzerine düşünmemize yol açtı. 800 deniz canlısı için ay ışığını ve mevsimsel ışık değişikliklerini taklit etmemiz ve mercanların sağlığı için şart olan renkler ve ışık dalga boylarını yeniden yaratmamız istendi.
Giderek artan şekilde bilim, insanların ışığın kalitesinden ve ışığa maruz kalmalarından etkilendiklerini gösteriyor. Otomatik parlak ışık ve kişiselleştirilmiş günlük ışık tedavilerine bakan çeşitli araştırmacıları takip ediyoruz. Nesnelerin İnterneti maliyeti karşılanabilir düzeyde olan ışık bazlı tedaviler ve diğer birçok hizmeti insanların evlerine getirme konusunda heyecan verici bir çerçeve sunuyor.