Günümüzde şehirleri şekillendiren, insanlar. Onların ihtiyaçları, yetenekleri, hedefleri ve arzuları tam anlamıyla kentsel mekanı yaratıyor. Moskova, kendi açısından adeta yüzünü insanlara doğru çevirdi: Daha fazla kamusal alan geliştirmeye ve inşaat mühendisliği standartlarını yükseltmeye başladık.
Kentsel doku
Yüzyıllar boyunca birbirine benzemeyen farklı tarzlarda binaların inşa edildiği Moskova son derece eklektik bir şehir. Burada asırlık binalar; Sovyet konstrüktivist yapıları, Stalin’in gökdelenleri ve iş merkezlerinin yüksek katlı kuleleri ile bir arada yaşıyor. Moskova’nın dolambaçlı ve dar ara sokaklarıyla, günümüz ve geleceğin Moskova’sının büyük arterleri ve bölgelerinin hareketli modern yaşamı arasında doğal bir zıtlık var. Bu zıtlık sadece Moskova’nın her zaman meşhur olduğu şehrin mimari imajının dinamiklerini vurgulamakla ilgili.
Kent karakteristiği
Moskovanın yapısı, kentte bir dizi yeni kamu ve kültür merkezinin yaratılmasına, her bölgenin dengeli kalkınmasına, etkili bir ulaşım sisteminin oluşturulmasına, yüksek kaliteli ve uygun fiyatlı konutların yapılmasına ve sosyal hizmetlerin sağlanmasına olanak tanıyor. Temel olarak, bugün herhangi bir büyük şehir için geçerli olan tipik sorunları ele alıyoruz. Ancak, unutulmamalı ki şehri bağımsız binalarla birbirinden ayrılmış hale düşürmeksizin süreklilik hissi yaratacak olan, mevcut mimarinin inşa edilecek modern yapılarla olan kombinasyonudur.
Yüzyıllar boyunca birbirine benzemeyen farklı tarzlarda binaların inşa edildiği Moskova son derece eklektik bir şehir. Burada asırlık binalar; Sovyet konstrüktivist yapıları, Stalin’in gökdelenleri ve iş merkezlerinin yüksek katlı kuleleri ile bir arada yaşıyor.
Mimari mirası korumak
Kentin, yetkililerle uzmanlar arasında yapıcı bir diyalog için bir platforma sahip olması, Moskova’nın tarihsel ve kültürel mirasının profesyonel düzeyde korunması için girişimleri tartışması ve bunlar üzerinde dengeli bir konum geliştirmesi çok önemli. Bu nedenle Moskova’da iki konsey var: İlki, amacı gelecek nesiller için anıtları korumak olan Moskova Kültürel Miras Departmanı, ikincisi ise Moskova Mimarlık Konseyi. Bu konseyde mimari ve inşaat mühendisliği alanında önemli isimler ve uzmanlar bulunurken tarihi binalara, meydanlara ve kent çapında önem taşıyan yollarla ilgili en önemli mimari yapılar ve çözümlerle ilgilenilir. Konseyin odak noktası, önemli şehir planlama girişimlerinin şeffaf bir şekilde kamuoyuyla paylaşılması ki başlıca görevi de bu. Merkezi olmayan, bağımsız şehir gelişimine karşı mücadele ediyoruz, anıtları yeni inşaat ve yeniden inşa projelerinde kaybettik. İnşaat projeleriyle ilgili sert değişikler yapıldı. Çok zor bir durumdu: Birçok yatırım projesi Moskova’nın tarihsel imajını tehlikeye soktu. Bugün tarihsel ve kültürel anıtların korunmasına daha fazla önem veriliyor. Bu konuda önemli değişikliklere şahit oldum. Örneğin, yeni keşfedilen çok sayıdaki anıt, yakın zamanda kültürel miras statüsünü kazandı.
Kentin sembolü ve hikayesi
Moskova, 900 yıllık tarihi boyunca her dönemden çok sayıda anıt kazandı. Doğal olarak, ayakta kalan anıtların her birinin arkasında bir tarih yatıyor. Moskova’nın anıtlarının çoğu Rusya’nın sembolleri oldu. Kremlin, St. Basil (Aziz Vasil) Katedrali, Moskova metrosu, Stalin’in gökdelenleri, Lenin Mozolesi, Ostankino ve Shukhov kuleleri tüm dünyada bilinir ve ülkemizin tarihini doğru bir şekilde yansıtır. Ancak bununla birlikte, bu ikonik yapıların her birinin şüphesiz kendine has özellikleri var. Örneğin, St. Basil Katedrali, yapıya yavaş yavaş eklenen 10 farklı kiliseden oluşuyor.
Günümüz Moskova’sı da kendi izini bırakmaya çalışıyor. Belki de bizim için en önemli başarı Zaryadye Park’ın açılması oldu. Çağdaş mimarlık ve hareketle dolu bu açık kamusal alan, tarihimizde kesinlikle yeni bir sayfa. Dünyanın en iyi profesyonelleri tarafından yapılan sıkı çalışmanın sonucu olan park, Moskovalıların kent merkezine olan tavrını şimdiden değiştirirken, turistler için tarihi merkeze yepyeni bir bakış sunuyor.
Önemli bir başka alan da son futbol Dünya Kupası’nın maçlarına ev sahipliği yapan yeniden inşa edilmiş spor kompleksi “Luzhniki”. Kompleks en üst düzeyde hizmet sundu; taraftarlardan ve uzmanlardan çok olumlu geri bildirimler aldık.
Günümüz Moskova’sı kendi izini bırakmaya çalışıyor. Belki de bizim için en önemli başarı Zaryadye Park’ın açılması oldu. Çağdaş mimarlık ve hareketle dolu bu açık kamusal alan, tarihimizde kesinlikle yeni bir sayfa.
Kente şekil veren malzeme
Bana göre günümüzde şehirleri şekillendiren, insanlar. Onların ihtiyaçları, yetenekleri, hedefleri ve arzuları tam anlamıyla kentsel mekanı yaratıyor. Moskova, kendi açısından adeta yüzünü insanlara doğru çevirdi: Daha fazla kamusal alan geliştirmeye ve inşaat mühendisliği standartlarını yükseltmeye başladık. Sadece yerleşim alanları değil, aynı zamanda genel olarak kentsel çevrenin kalitesini de artıran yüksek kaliteli yapılar inşa etmeye başladık. En ince ayrıntılara dikkat ediyoruz. Tarihsel merkezde yer alan mağazaların vitrin ve tabelalarının tasarımı için sıkı düzenlemeler benimsendi. Böylece, daha önce cephesi tamamen reklam panolarıyla kaplı, kültürel ve tarihi değere sahip birçok bina artık görülebiliyor. Evet, tuğla ve ahşap yerine çelik, beton ve cam kullanmaya başladık ama şehrin özü başka şeylerde yatıyor.
Kentsel dönüşüm ve öngörüler
İnsanlara yönelik bu yeniden yönlendirme, büyük projeler olmaksızın imkansız. Konforlu bir kentsel ortamdan bahsediyorsak, “khrushchevkas”* gibi iç karartıcı alanların var olmasına izin verebilir miyiz? Hayır, veremeyiz. Bu nedenle yenileme programı, modern tarihimizin en iddialı kentsel gelişim projesi. Dünyada hiçbir büyük şehir böylesine geniş çaplı ve ayrıntılı yenilenmedi. Yeni evler, yenilenmiş alanlar, kültür merkezleri, sosyal ve ulaşım altyapısı… Yenileme, bir bütün olarak şehre fayda sağlayacak.
* Sovyetler Birliği’nde 1960’lı yılların başında prefabrik beton paneller kullanılarak inşa edilmiş, düşük maliyetli, alçak tavanlı, küçük metrekareli, üç ya da beş katlı apartmanlara dönemin Sovyet lideri Nikita Khrushchev’e atfen verilen isim.
Başka bir soru: Konforlu bir şehirde yavaş ve rahatsız edici bir ulaşım olabilir mi? Tabii ki olamaz. Bu nedenle yer altı sisteminin yükünü alan Moskova merkez çemberi (banliyö hattı) açılmasıyla birlikte başka bir ulaşım arteri haline geldi. Dahası, Moskova şimdiye kadar görülmemiş bir hızda, her yıl çok sayıda metro istasyonu inşa ediyor.
İnsan odaklı bir şehir, kullanılmayan terkedilmiş sanayi bölgeleriyle dolu olabilir mi? Olamaz. Bu nedenle Moskova, bu alanların yüksek kaliteli yapılarla doldurulmasıyla; yeni kamusal alanlar, iş olanakları ve konutlarla aktif bir şekilde yenileniyor.