Gülşah Cantaş | KONTRA

İç ve dış mekan kavramları birbirinden bağımsız değil, aksine iç içe. Gio Ponti’nin “Mimarlık bir kristaldir.” deyişinde olduğu gibi, çok yüzlü bir elmasa benziyor, ne yandan bakılırsa bakılsın tek bir yüzü yok, aynı zamanda hem içini hem dışını gösteriyor, ikisinin bir bütün olarak düşünülüp şekillenmesi gerekiyor.

Hayatımızın her anını bir mekan içinde geçiriyoruz. Mekanın hayatımız içindeki rolüne ve nasıl tanımlanması gerektiğine geçmeden önce sizin tanımlarınızla başlayalım. Mekan, iç mekan ve iç mimari tanımları sizin için ne ifade ediyor?

Mekan, mimari ürünü ortaya koyan temel koşuldur.

İç mimarlık, yaratılan mekanı işleve yanıt verecek şekilde insan faktörü, ergonomi, psikoloji, sosyo-ekonomik kriterler paralelinde planlaması ve onu kullanacak olan insanın ölçü ve ergonomisine uyum gösterecek şekilde organize etmektir. Ayrıca insanın görsel algı ve psikolojisine uygun olarak işlevin gerektirdiği malzeme, renk, doku, biçim, oran, ölçü gibi faktörleri de göz önüne alarak mekanı düzenlemektir denilebilir.

● Yapılar önce mimari kimliği ile ortaya çıkıyor. Sonrasında iç mekan – iç mimari devreye giriyor çoğunlukla. Bu sürecin iç mekan ve mimariye nasıl bir etkisi oluyor?

İç ve dış mekan kavramları birbirinden bağımsız değil aksine iç içe. Gio Ponti’nin “Mimarlık bir kristaldir.” deyişinde olduğu gibi, çok yüzlü bir elmasa benziyor, ne yandan bakılırsa bakılsın tek bir yüzü yok, aynı zamanda hem içini hem dışını gösteriyor, ikisinin bir bütün olarak düşünülüp şekillenmesi gerekiyor. Bir mimar, yapı oluşturmak için eğitilir. İçmimar ise fonksiyonel ve kaliteli bir iç mekan yaratmak için eğitilir. İkisi birbiriyle koordineli şekilde gelişmezse adaptasyon süreçleri uzuyor.

İyi bir tasarımcı, iyi bir hikaye anlatıcıdır. Mekanın, kullanıcının ve markanın ihtiyaçlarını doğru algılayarak, fonksiyona yönelik yeni deneyimler tasarlar.

İç mekanda mekan ruhunu yansıtan ve mekanı kullanacak kişilerin beklentilerini de karşılayan bir kurgu oluşturmanın vazgeçilmez adımları nelerdir?

İyi bir tasarımcı, iyi bir hikaye anlatıcıdır. Mekanın, kullanıcının ve markanın ihtiyaçlarını doğru algılayarak, fonksiyona yönelik yeni deneyimler tasarlar. İyi tasarım sadece estetik mekan algısı yaratmaz. Aynı zamanda iyi bir kullanıcı deneyimi yaratır. Yenilikçidir, şaşırtır ve kullanıcı memnuniyetini artırır.

Mekanı dekore etmekle o mekanı kurgulamak arasında nasıl bir ayrım var?

Kurgu yapan hikaye yazar ve deneyim tasarlar, dekore eden ise sadece görsele yönelik mekan geliştirir.

● Son yıllarda iç mekan algısının farklı bileşenleri daha çok ön plana çıkıyor. Sağlık, psikoloji, ergonomi, akustik, aydınlatma… Bu unsurlar konusunda bilinenlerin artması doğru analiz ve doğru kurgulara nasıl katkı sağlıyor?

Yapıların tasarımlarıyla, içerisinde yaşayan insanların davranışlarına ve gelişimine katkısı bilimsel olarak ispatlanmış bir gerçek. Araştırmalara göre tasarım faktörü başlı başına insan hayatını olumlu ya da olumsuz yönde etkiliyor. İyi bir tasarıma sahip yapının ya da iç mekanın içerisinde yaşayan insanların psikolojik anlamda davranış biçimi etkileniyor. Kullanıcının potansiyel beklentileri dikkate alınarak tasarlanmış mekanların bireyin ruh halini, psikolojik yapılanmasını, hatta kimliğini olumlu yönde etkileyeceği herkes tarafından bilinen bir gerçek.

İç mekanı kurgularken doğru bir kurgu oluşturmakla mimari egonun uzantısı olan imza atmayı dengelemek mümkün mü? Nasıl?

Denge, karşılıklı iki kuvvetin denk duruma gelmesi halidir ve müşteriyle mimar arasında doğru bir ilişki bulma ile elde edilir. Gerçek insanların olduğu bir dünyada yaşıyoruz. Hayalleri, arzuları ve hisleri olan insanlar… Deneyimlere, yeteneklere ve seslere sahip insanlar… Mimar olarak elimizde olanlarla birer birer bağlantı kurmamız gerekiyor. “İyi” tasarım, başkalarının hayallerini gerçekleştirebilmek için uzmanlığımızın kullanımı ve pozitif iş birliği ile ortaya çıkıyor.

● Son dönem projelerinizden bahseder misiniz?

Küçük, orta ve büyük ölçek olmak üzere birçok ticari mekan projemiz var. Müşterilerimiz bize markaları için doğru stratejiler belirlememiz ve deneyimlerini tasarlamamız için geliyor. Markalarımızı her yönüyle inceleyip onlar için yeni stratejiler geliştiriyoruz. Mekan kurgusundan mobilya ve kurumsal kimliğe kadar her yönden inceliyoruz. Şu an üzerinde çalıştığımız projeler arasında Kolektif House’un Maslak’ta yer alacak olan 6000 m² büyüklüğünde yeni co-working alanı ile çeşitli kafe, restoran ve konut projeleri bulunuyor. Ayrıca beyaz eşyaları Patricia Urquiola tarafından tasarlanan, Arçelik’in yeni mutfak ve beyaz eşya markası için, ekoloji ve doğayı yansıttığımız Leisure mağazalarını tasarlıyoruz.

Son olarak bu alanda ilerlemek isteyenlere önerileriniz neler?

Eğer gerçek anlamda bir mimar olmak için gerçekten kararlı, çok zor ve birçok parametresi olan bir meslek olduğu için yeterince hevesli ve istikrarlı değilseniz mimarlık eğitimi almanızı tavsiye etmiyorum.

Çok çalışmanız gerekiyor, ancak amacınızın ne olduğunu bilerek ve isteyerek! Hedefler değişebilir, ancak bir hedefiniz olmalı. Öğrenmeye çalıştığınızın ne olduğunu öğrenin.